Niet
omdat wij met gniffelend genoegen de romancyclus Het Bureau van J.J. Voskuil
lazen maar vanwege onze belangstelling voor de Nederlandse taal en cultuur in
het algemeen komen we met enige regelmaat terecht op de website van het
Meertens Instituut in Amsterdam. U weet: Voskuil baseerde de serie boeken op
zijn loopbaan bij deze wetenschappelijke instelling. Een van de aardigste bezigheden
van het instituut is de Nederlandse Voornamenbank met 500.000 unieke persoonsaanduidingen.
Laatst zochten en vonden we er de oorspronkelijk Groningse naam Taco, een koosnaam-afleiding van het oud-Germaanse
Tait (volk). Wat bleek? Van alle
circa 1350 Taco’s in Nederland (stand 2010) woont er niet één in onze gemeente.
We zijn geschokt. Want was eind 12e eeuw juist niet ene Taco de Founding father van twee kloosters
waaraan ons buurdorp Kloosterburen (vroeger: Oldeclooster) en het aan de andere
kant van Molenrij gelegen buurtschap Nijenklooster hun namen danken? Het enige
wat aan Taco herinnert is de naam van een straatje in het nog steeds als ‘katholieke
enclave’ te boek staande Kloosterburen. Verder niets: geen naamgenoten, geen
standbeeld, geen plaquette, geen Taco-vereniging, helemaal niets. Begrijpelijk
is dat gebrek aan postume eerbied wel. Er is immers weinig bekend over Taco.
Uit historische bronnen blijkt slechts dat hij een welsprekende lekenbroeder
was die zich samen met zijn (half)broers Alard, Meinold en Ekard rond 1175
afscheidde van een klooster in Friesland. Onduidelijk is of Taco daar met ruzie
vertrok of dat dit klooster, mede door zijn charisma, te vol was geraakt. Hoe
dan ook: Taco stichtte korte tijd later een dubbelklooster (mannen en vrouwen)
op de plek van het huidige Kloosterburen. Aan dit dubbelleven kwam rond 1204
een einde met de stichting van een tweede klooster. De mannenbroeders woonde
voortaan in Oldeclooster, de zusters in Nijenclooster. Of andersom. De bronnen spreken
elkaar op dit punt tegen. Beide oorspronkelijke kloosters, niet meer dan religieuze
boerengemeenschappen in feite, bestaan niet meer. Eeuwen geleden verdwenen zij
van de aardbodem. Maar dat wil niet zeggen dat we Taco niet blijvend zouden
moeten gedenken als dé beminde stichter van de samenleving hier. Trouwens, nu
we toch aan het terugblikken zijn: wie was eigenlijk de founding father van het
pas veel later ontstane dorp Molenrij? Een standbeeld aan de kop van de haven
is het minste dat we deze historische figuur verschuldigd zijn. Jelle Leenes is schrijver, journalist en publicist.
