Het was in 1712 Pierre Bailly de Montaran, abt van een klooster in Dijon, die als eerste de Ribes Nigrum beschreef als basis voor een ‘levensverlengend elixer’ tegen alle mogelijke kwalen. De Zwarte Bes, zoals de struik hier te lande heet, zou helpen tegen jicht en reuma, tegen astma en chronische bronchitis, en tegen prostaat-, blaas- en andere ontstekingen. Tegenwoordig wordt tevens aangenomen dat bepaalde stoffen in de plant cholesterolverlagend werken en vergeetachtigheid (Ziekte van Alzheimer) vertragen. Het zijn niet zozeer de vitamine C rijke bessen zelf die heilzaam werken als wel de bladeren en vooral de knoppen van de Ribes Nigrum. Wij beschikken in onze moestuin over drie zwarte bessen struiken. Ware lentebodes zijn het. Half maart al ontloken ze dit jaar. Geen boom of struik die eerder blad toont dan de Ribes Nigrum. Tot voor kort hadden wij geen benul van haar geneeskrachtige werking, laat staan dat we ooit van Bailly de Montaran hadden gehoord. Wij concentreerden ons uitsluitend op de oogst eind juni, begin juli van de vruchten om er tongstrelende jam van te maken. Ook kaneelijs overgoten met zwarte bessen saus is een delicatesse om je vingers bij af te likken. Waar wij de zelfbestuivende zwarte bessen in onze tuin ook niet voor gebruiken is het zelf vervaardigen van Cassis (frisdrank) of Crème de Cassis (likeur). Francofielen weten dat Dijon niet alleen bekend is om haar mosterd maar ook om haar Crème de Cassis. Niet voor niets heette het centrum van de Bourgogne al ten tijde van De Montaran de ‘stad der zwarte bessen.’ We maken kortom (te) beperkt gebruik van alle mogelijkheden die de zwarte bessen struiken achter het huis bieden. Maar we koesteren de planten wel. Liefdevol gesnoeid komen ze elk jaar tot volle wasdom. Wat er in onze tuin aan vaste planten ook naar de knoppen gaat, niet de zwarte bes. Deze beknopte boodschap lijkt ons van belang voor de mensen die overwegen om dit voorjaar onze bessenstruiken (en ons huis) kopen. Een bekend literair versje luidt intussen: Gaat de winter naar de knoppen, dan is de lente niet meer te stoppen. Het zit er dik in dat de Ribes Nigrum de (anonieme) bedenker van deze dichtregel heeft geïnspireerd. Jelle Leenes is schrijver, journalist en publicist.
Klik hier als je wilt reageren.
