Het was de grootste demonstratie ooit in Nederland: ruim 400.000 betogers verzamelden zich op 21 november 1981 op het Museumplein in Amsterdam en liepen daarna een vreedzame tocht door het centrum van de hoofdstad. Cartoonist Opland, pseudoniem van Rob Wout, tekende de ‘Geen nieuwe kernwapens in Europa’ affiche waarmee de bevolking werd opgeroepen aan de demonstratie deel te nemen. De poster toonde een tegen een bom schoppende vrouw. In onze studio hangen twee originele tekeningen van Opland. De ingelijste prenten waren een persoonlijk geschenk van de cartoonist aan een onzer vaders tijdens diens afscheid als ‘chef nacht’ bij de landelijke krant waarvoor ook Rob Wout langdurig werkte. De mooiste spotprent van Opland stamt wat ons betreft uit begin jaren zestig. De aanleiding voor deze tekening was de vondst in 1959 van de ‘aardgasbel’ onder het weiland van bietenboer Kees Boon bij het Groningse Slochteren. Opland maakte er een tweeluik van. Links zag je een kluwen aan fabrieken, leidingen en rokende schoorstenen. Die stonden symbool voor de complexe manier waarop het tot dan toe gebruikelijke, aan steenkool onttrokken ‘stadsgas’ tot ons kwam. De rechter helft van de cartoon was vrijwel leeg. Opland toonde slechts een ondergrondse leiding met daarboven een mannetje met de hand aan de gaskraan en een kassa. De boodschap was duidelijk. De tekenaar hekelde het politieke besluit om aan het ‘eenvoudig’ winbare aardgas een even hoog prijskaartje te hangen als aan het ‘moeilijk’ te produceren stadsgas. We zijn nu tientallen jaren verder. In onze omgeving wordt uit kleinere velden dan bij Slochteren intussen ook aardgas gewonnen. Je herkent de boorputten aan de bovengrondse installaties en de van ver zichtbare affakkelpijpen. Via omwegen komt dit ‘gas uit eigen bodem’ ook in ons huis terecht. Maar net als aan het begin van de jaren zestig betalen wij en alle andere Nederlanders nog steeds het volle pond voor de nationale brandstof. We dromen er daarom wel eens van om het aardgas onder ons stiekem zelf te exploiteren. Volstaan kan worden met een drie tot vier kilometer diepe buis en een eigenhandig bediende gaskraan. Leefde Opland nog dan vroegen we hem om het rechterdeel van zijn tweeluik te hertekenen. Veel moeite kost dat niet. Hij hoeft begrijpelijkerwijs alleen maar de kassa te verwijderen. Jelle Leenes is schrijver, journalist en publicist.
Klik hier als je wilt reageren.
