Het ‘landequivalent’ van ‘waterspiegel’ is ‘maaiveld,’ meldt Wikipedia. Als dat zo is, redeneerden wij, dan bestaat er omgekeerd vast een ‘waterequivalent’ voor het vrijwel altijd negatief geladen gezegde ‘je kop boven het maaiveld uitsteken.’ Helaas, hoe we ook zochten, geen bron die de veronderstelling bevestigde. Het waterequivalent voor de uitdrukking bestaat niet. Zelfs de zegswijze ‘het hoofd boven water houden’ valt af. Want anders dan bij je kop boven het maaiveld uitsteken wordt die actie doorgaans wél gewaardeerd. Het onderscheiden gebruik van de woorden ‘kop’ en ‘hoofd’ zegt al genoeg. Deze en andere overpeinzingen speelden door onze hoofden (!) naar aanleiding van een grommend gevaarte in onze haven. Het ondiepe vaartuig, want dat was het, werd bestuurd door een onderin de platbodem gezeten roerganger. Het hoofd en de schouders van de machinist kwamen net boven de waterspiegel uit. De open schuit met dreunende dieselmotor bleek een ‘maaiboot’ van het waterschap. De piloot, tevens enige opvarende kwam door de wind bijeengedreven plantaardig afval aan het einde van de haven opruimen, zei hij tijdens zijn koffiepauze. Met een hydraulisch duw- en hefframe tilde hij flinke hoeveelheden dode takken, boomstronken en riet op de kade. Een vrachtauto transporteerde het afval verder. Nieuwsgierig geworden naar maaiboten (vroeger: rietsnijders) stuitten wij ook op een ‘veilig werken’ instructiefilmpje voor het bedienende personeel. Want bij het graaimaaien te water komt heel wat kijken. Zo horen zich aan boord van maaiboten een brandblusser, een verbandtrommel en een zwemvest te bevinden. De machinisten dragen altijd veiligheidsschoenen, snijvaste handschoenen en gehoorbeschermers. De bediening van het stuurwiel, van de 48 PK motor, en van de hydraulische maaiarmen, rietschuivers en andere opzetframes mag alleen plaatsvinden vanuit de machinistenstoel. Voorts is het opletten geblazen voor de hitte en de uitlaatgassen van de motoren van de maaivaartuigen. En niet in de laatste plaats: bij storm, hevige golfslag en/of onweer met kans op blikseminslag dienen de schuiten te worden afgemeerd of op het droge te worden gehesen. Dit ziende steeg de watermaaier in onze haven in achting. Hij en zijn collega’s zijn pure vaklieden. Vanwege hun niet geheel risicoloze reinigingswerk behoren zij wat ons betreft voortaan tot de categorie Nederlanders die hun kop c.q. hoofd boven de maaispiegel of een equivalent van die strekking mogen uitsteken.
Jelle Leenes is schrijver, journalist en publicist.
